Kto może skorzystać z prawa do błędu? Jakie warunki należy spełnić?

Kto może skorzystać z prawa do błędu

Prawo do błędu – reguła wprowadzona 1 stycznia 2020 roku - dotyczy osób fizycznych, które prowadzą działalność nie dłużej niż jeden rok. Polega na tym, że taka osoba, jeśli złamie przepisy związane z wykonywaną działalnością, może uniknąć związanych z nimi sankcji lub kar.

Masz prawo do błędu jeśli łącznie spełniasz dwa warunki:

• jesteś wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), czyli prowadzasz działalność jako osoba fizyczna lub w ramach spółki cywilnej
• od momentu podjęcia przez ciebie działalności nie minęło więcej niż 12 miesięcy.

Uwaga! Masz prawo do błędu, kiedy podejmujesz działalność po raz pierwszy i kiedy prowadziłeś firmę wcześniej, ale ją zamknąłeś lub zawiesiłeś. W tym ostatnim przypadku, żeby móc skorzystać z prawa do błędu, musi minąć co najmniej 36 miesięcy od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności.

Pouczenie zamiast mandatu lub kary

Jeśli firma, która jest objęta prawem do błędu, naruszy przepisy związane z prowadzoną działalnością, właściwy organ, przed nałożeniem grzywny (w drodze mandatu karnego) albo wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej, wezwie ją do:

• usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów oraz
• usunięcia skutków tych naruszeń, jeżeli takie skutki wystąpiły.

W postępowaniu mandatowym, przedsiębiorca będzie też mógł przekazać przedstawicielowi organu prowadzącego takie postępowanie pisemne zobowiązanie do usunięcia - w wyznaczonym terminie - stwierdzonych naruszeń przepisów oraz skutków tych naruszeń.

Jeżeli przedsiębiorca - w wyznaczonym terminie - przestanie naruszać prawo i usunie skutki tego naruszenia, to:

• nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, albo
• właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu.

Podobnie będzie w przypadku, w którym przedsiębiorca sam, bez wezwania organu
albo składania zobowiązania, przestanie naruszać przepisy, a także usunie skutki
naruszenia i powiadomi o tym odpowiedni organ. Także wtedy organ odstąpi od ukarania przedsiębiorcy i poprzestanie na pouczeniu.

Kiedy przedsiębiorca nie ma prawa do błędu

Prawo do błędu nie dotyczy wszystkich naruszeń prawa. Przedsiębiorca nie będzie mógł z niego skorzystać, jeśli:

• naruszenie dotyczy przepisów prawa, które zostały naruszone już przez przedsiębiorcę w przeszłości,
• naruszenie przepisów prawa jest rażące,
• nie jest możliwe usunięcie naruszeń przepisów prawa lub wywołały one nieodwracalne skutki,
• konieczność nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenia lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej,
• naruszenie przepisów prawa polega na działaniu bez uzyskania wcześniejszej zgody, zezwolenia lub pozwolenia właściwego organu na to działanie, jeżeli przepisy przewidują obowiązek ich uzyskania, lub na działaniu niezgodnym z taką zgodą, zezwoleniem lub pozwoleniem,
• przepisy odrębne przewidują nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenie lub wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej za niewykonanie zaleceń pokontrolnych.

Uwaga! Prawa do błędu nie ma także firma, w której do naruszenia przepisów doszło
w ciągu roku od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, ale naruszenie to trwało także później, po przekroczeniu pierwszych 12 miesięcy funkcjonowania.