Mężczyźni niestety, częściej niż kobiety, zaniedbują swoje zdrowie. Zgłaszają się do lekarza dopiero, kiedy wystąpią dolegliwości bólowe. Wielu panów nie przeprowadza regularnych badań profilaktycznych. A tymczasem choroby układu moczowo-płciowego dotykają co trzeciego mężczyznę, w tym coraz częściej są to choroby nowotworowe. Jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia?
Nowotwory męskie - co kryje się pod tym pojęciem?
Wśród nich wyróżniamy nowotwory:
-
męskich narządów rodnych, takie jak rak prostaty, jąder i prącia,
-
układu moczowego, czyli rak nerki i pęcherza moczowego.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia łagodny przerost prostaty, zwanej też sterczem lub gruczołem krokowym – stwierdza się u połowy panów w wieku 60 lat i prawie wszystkich 80-latków – ok. 90% populacji! Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, rak gruczołu krokowego jest w Polsce drugim co do częstości występowania (po raku płuca) nowotworem u mężczyzn. Większość zachorowań na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego w tym raka prostaty przypada w siódmej i ósmej dekadzie życia (87% występuje po 60 roku życia, ponad 50% zachorowań przypada po 70 roku życia).
Rak prostaty daje objawy nietypowe, które łatwo pomylić z łagodnym przerostem prostaty. Obecnie większość nowotworów gruczołu krokowego wykrywana jest w stadium bezobjawowym – chorzy są diagnozowani w związku ze stwierdzeniem podwyższenia stężenia PSA lub trafiają do urologa z powodu objawów łagodnego przerostu gruczołu krokowego.
RAK NERKI
Rak nerki – grupa nowotworów złośliwych, które pojawiają się w tym narządzie. Najczęściej rozwijają się między 50. a 70. rokiem życia. Wśród nich stwierdza się przeważnie raka jasnokomórkowego, który stanowi 70–80% przypadków i jest zlokalizowany w korze nerki.
RAK PĘCHERZA MOCZOWEGO
Rak pęcherza moczowego – należy do częściej występujących nowotworów, u mężczyzn zajmuje czwarte miejsce. Nowotwory pęcherza moczowego rozpoznawane są głównie po 45. roku życia (98% przypadków). Największa zachorowalność obserwowana jest w grupie wiekowej 80–84 lata.
RAK PROSTATY
Czynniki ryzyka:
-
wiek – rzadko ujawnia się przed 50. rokiem życia; ponad połowa chorych w momencie rozpoznania ma co najmniej 70 lat
-
otyłość, spożywanie dużych ilości mięsa i tłuszczu, a małej ilości warzyw
-
siedzący tryb życia
-
wstrzemięźliwość płciowa
-
podwyższony poziom androgenów
-
obciążenia rodzinne
Niepokojące objawy:
-
podwyższone stężenie PSA we krwi
-
dolegliwości związane z oddawaniem moczu
-
zaburzenia erekcji, które nie wynikają z podłoża emocjonalnego
-
bóle podbrzusza
-
obrzęk kończyny dolnej i/lub genitaliów.
RAK JĄDRA
Czynniki ryzyka:
-
wnętrostwo
-
występowanie nowotworu jądra u krewnych pierwszego stopnia
-
zespół Klinefeltera (zespół związany z nieprawidłowościami materiału genetycznego)
-
w przeszłości nowotwór zarodkowy w przeciwległym jądrze
-
niekorzystne zmiany środowiskowe
Niepokojące objawy:
-
wyczuwalna obecność guzka w jądrze
-
zmiana konsystencji jądra
-
uczucie dyskomfortu w mosznie lub pobolewanie jądra
-
nawracający ból w podbrzuszu lub okolicy lędźwiowej
RAK PRĄCIA
Czynniki ryzyka:
-
infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego HPV
-
stulejka
-
stany zapalne w obrębie prącia
-
palenie tytoniu
-
leczenie łuszczycy światłem UV
-
wiek – około 4 na 5 przypadków choroby zostało zdiagnozowanych u mężczyzn powyżej 55. roku życia
-
AIDS
Niepokojące objawy:
-
zmiana skóry na prąciu: może zmienić kolor, stać się cieńsza lub może dojść do uwypuklenia tkanek, owrzodzenia (nadżerka lub guzek)
-
opuchlizna na końcu prącia
-
powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych.
PROFILAKTYKA
Po 40 roku życia regularnie badaj prostatę (PSA oraz konsultacja urologiczna). Skierowanie do urologa otrzymasz od lekarza POZ.
-
Po 60 roku życia raz w roku wykonuj USG jamy brzusznej w celu oceny m.in. nerek i pęcherza moczowego.
-
W każdym wieku pamiętaj o regularnym samobadaniu jąder.
-
W razie niepokojących objawów zgłoś się do poradni onkologicznej. Do onkologa nie potrzebujesz skierowania. Wczesne wykrycie nowotworu daje szansę pełnego wyleczenia.
NOWOTWORY W LICZBACH
-
Co najmniej 30% mężczyzn w trakcie swojego życia zachoruje na nowotwór męskich narządów moczowo-płciowych.
-
Najczęstszym nowotworem męskim jest rak prostaty. Stanowi 15,5% wszystkich zachorowań, a ten odsetek wciąż rośnie.
-
W Polsce nowotwory pęcherza moczowego stanowią ok. 7% przypadków nowotworów złośliwych u mężczyzn. Ok. 4% to zachorowania na raka nerki.
-
Nowotwory jąder i nowotwory prącia są statystycznie rzadsze.
-
Na raka jąder chorują głównie młodzi mężczyźni. 70% zachorowań na ten typ nowotworu występuje u osób między 20 a 39 rokiem życia.