O członkostwo w UE ubiegać się może każdy kraj, który spełnia warunki członkostwa. Są to tak zwane kryteria kopenhaskie, czyli gospodarka wolnorynkowa, stabilna demokracja oraz rządy prawa, jak również przyjęcie przepisów prawnych UE, w tym dotyczących euro.
Kraj zainteresowany przystąpieniem do UE musi zgłosić wniosek do Rady, która następnie zwraca się do Komisji o dokonanie oceny zdolności kandydata do spełnienia kryteriów kopenhaskich. Jeżeli opinia Komisji jest pozytywna, Rada musi przyjąć mandat negocjacyjny. Wtedy następuje formalne otwarcie negocjacji, które prowadzone są w poszczególnych obszarach tematycznych.
Z uwagi na ogromną ilość unijnych przepisów, które każde państwo musi wdrożyć do prawa krajowego, proces negocjacji wymaga dużo czasu. W okresie przedakcesyjnym kraje kandydujące otrzymują pomoc finansową, administracyjną i techniczną.
Kraje kandydujące, w których trwa proces transpozycji, czyli włączania przepisów UE do prawa krajowego:
- Albania
- Czarnogóra
- Macedonia Północna
- Serbia
- Turcja
