W przypadku naruszenia przepisów rowerzysta odpowiada na ogólnych zasadach i może być na niego nałożona grzywna w postaci mandatu karnego lub w postępowaniu przed sądem.
Dziecko w wieku do lat 10 jadące na rowerze jest traktowane jako osoba piesza i może się poruszać po drodze publicznej tylko pod opieką osoby dorosłej. Po ukończeniu 10 roku życia może przystąpić do egzaminu na kartę rowerową. Dopiero po uzyskaniu tego dokumentu może jeździć na rowerze po drodze.
Rowerzysta musi zadbać o to, by jej środek lokomocji był dobrze dobrany i wyposażony, bo tylko taki rower to podstawa bezpiecznej i wygodnej jazdy.
Rower musi być wyposażony w:
- co najmniej jeden skutecznie działający hamulec,
- sygnał dźwiękowy o nieprzeraźliwym dźwięku,
- z przodu – co najmniej jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej selektywnej,
- z tyłu - co najmniej w jedno światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt oraz co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej.
Światła pozycyjne oraz światła odblaskowe oświetlone światłem drogowym innego pojazdu powinny być widoczne w nocy przy dobrej przejrzystości powietrza z odległości co najmniej 150 m. Światła pozycyjne mogą być migające i umieszczone nie wyżej niż 1 500 mm i nie niżej niż 250 mm od powierzchni jezdni. Im więcej elementów odblaskowych na rowerze tym bardziej widoczny jest ten pojazd, a co za tym idzie kierujący jest bardziej bezpieczny.
Kask i odblaski (np. kamizelka) to elementy nieobowiązkowe, ale z pewnością znacznie zwiększające bezpieczeństwo właściciela jednośladu.
Miejscami przeznaczonymi do ruchu rowerów są przede wszystkim droga dla rowerów i pas ruchu dla rowerów oraz pobocze. W przypadku braku takich miejsc, rowerzysta porusza się po jezdni. Obowiązuje go ruch prawostronny i konieczność jazdy możliwie blisko prawej krawędzi jezdni.
Z chodnika może korzystać tylko w szczególnych przypadkach:
- gdy opiekuje się osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem,
- kiedy szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów,
- warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła).
Jeżeli rowerzysta znajdzie się w którejś z powyższych sytuacji i będzie jechał po chodniku, ma on obowiązek jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.
Korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych kierujący rowerem ma obowiązek jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.
Zabroniona jest jazda bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach podobnie jak jazda obok innego uczestnika ruchu. Wyjątkowo dopuszczalna jest jazda po jezdni obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.
Rowerzysta przejeżdża przez jezdnię tylko po przejeździe dla rowerzystów. Chcąc przedostać się na drugą stronę drogi po przejściu dla pieszych ma obowiązek zejść z roweru. Jazda wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych zagrożona jest karą grzywny w wysokości 100 zł.
Przejazdy rowerowe to skrzyżowanie drogi rowerowej z jezdnią. O tym kto ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym decydują znaki drogowe. Jeśli nie ma znaków określających pierwszeństwo to określa je Prawo o Ruchu Drogowym.
Rowerzysta jadący drogą rowerową ma pierwszeństwo przed samochodem skręcającym w drogę poprzeczną. Rower ma także pierwszeństwo przed autami, które włączają się z drogi podporządkowanej i wyjeżdżającymi z posesji. W pozostałych przypadkach obowiązuje zasada prawej ręki – pojazd będący po prawej ma pierwszeństwo.
Należy zwrócić uwagę, że przejazd rowerowy musi być oznakowany znakami pionowymi lub poziomymi, a droga rowerowa oznakowana powinna być znakiem roweru na asfalcie lub na niebieskim znaku drogowym.
Kierujący jednośladem musi również pamiętać, iż obowiązują go znaki drogowe jak np. B-9 „zakaz wjazdu rowerów” czy D-11 i D-12.
Zakazy, które dotyczą kierującego pojazdem - a więc również rowerzysty:
- kierowania pojazdem osobie w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu,
- korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku.
