Wolne rodniki (inaczej oksydanty) to reaktywne formy tlenu. Powstają jako efekt uboczny wielu reakcji zachodzących w ludzkim organizmie. Uszkadzają zdrowe komórki organizmu. Antyoksydanty to inaczej przeciwutleniacze. Usuwają z organizmu nadmiar wolnych rodników. Ten naturalny proces może zostać zaburzony i mieć niekorzystny wpływ na zdrowie.

Czym jest stres oksydacyjny?

Stres oksydacyjny charakteryzuje się podwyższoną ilością wolnych rodników w organizmie. Jest określany jako brak równowagi pomiędzy wolnymi rodnikami a antyoksydantami. 

Typowe objawy stresu oksydacyjnego:

• odczuwanie dużego zmęczenia,
• problemy z koncentracją,
• bóle głowy,
• spadek odporności.

Wolne rodniki przyśpieszają procesy starzenia się skóry i odpowiadają za powstawanie zmarszczek.

Stres oksydacyjny jest przyczyną wielu chorób cywilizacyjnych takich jak:

• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• dyslipidemia
• otyłość.

Może przyczyniać się do rozwoju nowotworów.

Ważna jest codzienna profilaktyka:

• zdrowa i urozmaicona dieta
• aktywność fizyczna dostosowana do stanu zdrowia
• unikanie stresu
• dbałość o regularny i odpowiednio długi sen

Przyczyny stresu oksydacyjnego

W Twoim organizmie szybciej powstają wolne rodniki, jeśli:

• masz niewłaściwą dietę: za dużo wysoko przetworzonej żywności, nasyconych kwasów tłuszczowych, smażonych (również przypalonych) i wędzonych potraw
• jesz spleśniałe rzeczy – w tym także pozostałe części owoców lub warzyw po odcięciu spleśniałych kawałków
• uprawiasz niską aktywność fizyczną lub wcale tego nie robisz – ale także gdy uprawiasz zbyt intensywny wysiłek fizyczny
• palisz papierosy i pijesz alkohol
• żyjesz w ciągłym napięciu nerwowym i stresie
• opalasz się zbyt intensywnie
• wdychasz spaliny w powietrzu.

Profilaktyka stresu oksydacyjnego

Odpowiednia dieta, czyli sposób odżywiania się

Dostarczaj antyoksydantów swojemu organizmowi wraz z pożywieniem. Trzy ważne przeciwutleniacze to: witamin C, witamina E, beta karoten. Jest ich najwięcej w intensywnie kolorowych, świeżych warzywach i owocach, np. zielonych, takich jak szpinak, sałata; czerwonych i pomarańczowych: marchew, papryka, pomidory, pomarańcze, borówki, jagody. Bogatym źródłem przeciwutleniaczy są też buraki.

Co jeszcze warto włączyć do codziennej diety?

• świeże zioła, orzechy i oleje roślinne
• herbatę: zieloną, białą i żółtą – te gatunki zawierają najwięcej antyoksydantów.

Aktywność fizyczna

Dostosuj ją do swojego stanu zdrowia i kondycji! Światowa Organizacja Zdrowia zaleca (rekomendacje z 2020 r.):

• dorośli (18-64 lata): 150–300 minut tygodniowo aktywności o umiarkowanej intensywności
• dzieci w wieku powyżej 5 lat i młodzież: średnio 60 minut dziennie aktywności o umiarkowanej lub dużej intensywności aerobowej.
• osoby powyżej 65 roku życia, osoby z niepełnosprawnościami lub przewlekle chore: powinny zachować ostrożność i przed podjęciem ćwiczeń skonsultować się z lekarzem

Zdrowie psychiczne

Dbaj o równowagę we wszystkich obszarach życia. Śpij regularnie i odpowiednio długo (minimum 6 godzin). Organizm regeneruje się w fazie snu głębokiego. Między innymi spada wtedy poziom hormonów stresu.